Majaczenie (Delirium) i Zaburzenia Funkcji Poznawczych

Dlaczego jest to ważne?

Zaburzenia poznawcze (do których zaliczają się majaczenie i otępienie) to częste problemy w grupie seniorów. Nawet u 20% osób starszych korzystających z pomocy w SOR stwierdza się istniejące zaburzenia funkcji poznawczych.1 Majaczenie występuje u około 10% tych pacjentów,2 a przedłużające się pobyty w SOR zwiększają ryzyko jego rozwinięcia.3

Wystąpienie majaczenia wiąże się z trzykrotnym wzrostem śmiertelności, przyspieszoną utratą lub pogorszeniem funkcji poznawczych oraz dłuższym czasem hospitalizacji.4,5

Wykazano, że ponad 50% przypadków delirium nie zostaje rozpoznane w warunkach SOR.6

Jak rozpoznać delirium lub zaburzenia funkcji poznawczych u osób starszych?

Skorzystaj z narzędzi, które pomagają zidentyfikować majaczenie (np. 4AT)7-14 i na ich podstawie podejmij dalsze działania takie jak: wczesna ocena stanu chorego, udzielanie świadczeń w specjalnie do tego przeznaczonych miejscach, celowana ocena kliniczna i sprawniejsze przyjęcia do szpitala.

Co możemy zrobić?

  1. U pacjentów z majaczeniem lub zagrożonych jego wystąpieniem, stosuj wielokierunkowe interwencje i ciągle dostosowuj je do bieżących potrzeb. Przeprowadź ustrukturyzowaną ocenę, obejmującą przegląd leków, w celu zidentyfikowania i wyeliminowania potencjalnych przyczyn majaczenia. W tym celu możesz posłużyć się listami kontrolnymi.15,16
  2. Korzystaj z narzędzi oceny bólu u osób starszych z zaburzeniami funkcji poznawczych, np. skali PAINAD. 17
  3. Jeśli u pacjenta w przebiegu zaburzeń funkcji poznawczych występują zaburzenia zachowania lub nadmierne pobudzenie, w pierwszej kolejności korzystaj z rozwiązań niefarmakologicznych. Fizyczne unieruchomienie pacjenta nie powinno być stosowane.19,20,21,22
  4. Sedację stosuj ostrożnie i tylko wówczas, gdy próby interwencji niefarmakologicznych nie przyniosły pożądanego efektu. W pierwszej kolejności należy korzystać z leków doustnych indywidualnie dobranych do potrzeb pacjenta. Decyzja o eskalowaniu sedacji do postaci dożylnej lub domięśniowej powinna zostać podjęta przez doświadczonego lekarza, a jej podaż przeprowadzona w warunkach, które umożliwiają właściwe monitorowanie stanu klinicznego oraz zabezpieczenie dróg oddechowych (zgodnie z lokalnymi zaleceniami dotyczącymi prowadzenia sedacji).
  5. Zapewnij pacjentom z zaburzeniami funkcji poznawczych zgłaszający się do SOR dostęp do zorganizowanej opieki ambulatoryjnej lub przekieruj ich do lekarza rodzinnego z zaleceniem prowadzenia dalszej diagnostyki.21
  6. Dostosuj diagnostykę majaczenia do profilu konkretnego pacjenta (z uwzględnieniem wcześniejszego leczenia i odchyleń stwierdzonych w badaniu przedmiotowym).

Identyfikacja zaburzeń funkcji poznawczych i/lub majaczenia w warunkach SOR

Narzędzia

Informacje

Materiał został opracowany przez Europejską Grupę Roboczą ds. Geriatrycznej Medycyny Ratunkowej, która jest jednostką stworzoną przy współpracy Europejskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej (EUSEM) i Europejskiego Towarzystwa Geriatrii (EuGMS). Więcej informacji można znaleźć na stronie: geriEMEurope.eu oraz na Twitterze: @geriEMEurope.

Publikacje

  1. Hustey, Fredric M. et al. The prevalence and documentation of impaired mental status in elderly emergency department patients. Annals of Emergency Medicine, Volume 39, Issue 3, 248 - 253.
  2. Han J.H., Wilson A., Ely E.W. Delirium in the older emergency department patient: A quiet epidemic. Emerg. Med. Clin. North. Am. 2010;28:611–631. doi: 10.1016/j.emc.2010.03.005.
  3. Bo M., Bonetto M., Bottignole G., Porrino P., Coppo E., Tibaldi M., Ceci G., Raspo S., Cappa G., Bellelli G. Length of Stay in the Emergency Department and Occurrence of Delirium in Older Medical Patients. J. Am. Geriatr. Soc. 2016;64:1114–1119. doi: 10.1111/jgs.14103.
  4. Émond M., Grenier D., Morin J., Eagles D., Boucher V., Le Sage N., Mercier É., Voyer P., Lee J.S. Emergency Department Stay Associated Delirium in Older Patients. Can. Geriatr. J. 2017;20:10–14. doi: 10.5770/cgj.20.246.
  5. Han J.H., Eden S., Shintani A., Morandi A., Schnelle J., Dittus R.S., Storrow A.B., Ely E.W. Delirium in older emergency department patients is an independent predictor of hospital length of stay. Acad. Emerg. Med. 2011;18:451–457. doi: 10.1111/j.1553-2712.2011.01065.x.
  6. Han J.H., Shintani A., Eden S., Morandi A., Solberg L.M., Schnelle J., Dittus R.S., Storrow A.B., Ely E.W. Delirium in the emergency department: An independent predictor of death within 6 months. Ann. Emerg. Med. 2010;56:244–252.e1. doi: 10.1016/j.annemergmed.2010.03.003.
  7. O’Sullivan D, Brady N, Manning E, O’Shea E, O’Grady S, O’Regan N, et al. Validation of the 6-Item cognitive impairment test and the 4AT test for combined delirium and dementia screening in older emergency department attendees. Age Ageing 2018;47(1):61-8.
  8. Bellelli G, Morandi A, Davis DH, Mazzola P, Turco R, Gentile S, Ryan T, Cash H, Guerini F, Torpilliesi T, Del Santo F, Trabucchi M, Annoni G, Maclullich AM. Validation of the 4AT, a new instrument for rapid delirium screening: a study in 234 hospitalised older people. Age Ageing. 2014 Jul; 43(4):496-502.
  9. Bédard C., Voyer P., Eagles D., Boucher V., Pelletier M., Gouin E., Berthelot S., Daoust R., Laguë A., Gagné A., et al. LO57: Validation of the Ottawa 3DY in community seniors in the ED. CJEM. 2017;19:S47. doi: 10.1017/cem.2017.119.
  10. Carpenter C.R., Bassett E.R., Fischer G.M., Shirshekan J., Galvin J.E., Morris J.C. Four Sensitive Screening Tools to Detect Cognitive Dysfunction in Geriatric Emergency Department Patients: Brief Alzheimer’s Screen, Short Blessed Test, Ottawa 3DY, and the Caregiver-completed AD8. Acad. Emerg. Med. 2011;18:374–384. doi: 10.1111/j.1553-2712.2011.01040.x.
  11. Inouye S.K., van Dyck C.H., Alessi C.A., Balkin S., Siegal A.P., Horwitz R.I. Clarifying confusion: The confusion assessment method. A new method for detection of delirium. Ann. Intern. Med. 1990;113:941–948. doi: 10.7326/0003-4819-113-12-941.
  12. Han J.H., Wilson A., Vasilevskis E.E., Shintani A., Schnelle J.F., Dittus R.S., Graves A.J., Storrow A.B., Shuster J., Ely E.W. Diagnosing delirium in older emergency department patients: Validity and reliability of the delirium triage screen and the brief confusion assessment method. Ann. Emerg. Med. 2013;62:457–465. doi: 10.1016/j.annemergmed.2013.05.003.
  13. Han, Jin H. et al. A quick and easy delirium assessment for nonphysician research personnel. The American Journal of Emergency Medicine, Volume 34, Issue 6, 1031 - 1036.
  14. LaMantia MA, Messina FC, Hobgood CD, Miller DK. Screening for delirium in the emergency department: a systematic review. Annals of Emergency Medicine 2014;63(5):551-60.e2.
  15. Martinez F, Tobar C, Hill N. Preventing delirium: should nonpharmacological, multicomponent interventions be used? A systematic review and meta-analysis of the literature. Age & Ageing 2015;44(2):196-204.
  16. Siddiqi N, Harrison JK, Clegg A, Teale EA, Young J, Taylor J, et al. Interventions for preventing delirium in hospitalised nonICU patients. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 3.
  17. Warden V, Hurley AC, Volicer L. Development and psychometric evaluation of the Pain Assessment in Advanced Dementia (PAINAD) scale. J Am Med Dir Assoc. 2003 Jan-Feb; 4(1):9-15.
  18. National Clinical Guideline Centre (UK). Delirium: Diagnosis, Prevention and Management. London: Royal College of Physicians (UK); 2010 Jul. (NICE Clinical Guidelines, No. 103.) 12, Treatment of delirium: non-pharmacological (hospital setting) (Accessed 5/9/2019).
  19. Abraha I., Trotta F., Rimland J.M., Cruz-Jentoft A., Lozano-Montoya I., Soiza R.L., Pierini V., Dessì Fulgheri P., Lattanzio F., O’Mahony D., et al. Efficacy of Non-Pharmacological Interventions to Prevent and Treat Delirium in Older Patients: A Systematic Overview. The SENATOR project ONTOP Series. PLoS ONE. 2015;10 doi: 10.1371/journal.pone.0123090.
  20. Abraha I., Rimland J.M., Trotta F., Pierini V., Cruz-Jentoft A., Soiza R., O’Mahony D., Cherubini A. Non-Pharmacological Interventions to Prevent or Treat Delirium in Older Patients: Clinical Practice Recommendations The SENATOR-ONTOP Series. J. Nutr. Health Aging. 2016;20:927–936. doi: 10.1007/s12603-016-0719-9.
  21. Schnitker L, Martin-Khan M, Beattie E, Gray L. What is the evidence to guide best practice for the management of older people with cognitive impairment presenting to emergency departments? A systematic review. Adv Emerg Nurs J. 2013 Apr-Jun;35(2):154-69.

Pobierz

Pobierz plakat (pdf).

Pobierz schemat blokowy (pdf).

Dostępne języki

ENDelirium and Cognitive Impairment
DEDelir und kognitive Beeinträchtigung
PTDelirium e Défice Cognitivo no Serviço de Urgência
TRDeliryum ve Bilişsel Bozukluk