Ocena Ryzyka Dostosowana do Wieku/kruchości

Dlaczego jest to ważne?

Seniorzy, którzy coraz częściej są pacjentami Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR), chorują ciężej w porównaniu do młodszych pacjentów i są obarczeni wyższym ryzykiem działań niepożądanych związanych z leczeniem. Ta grupa pacjentów wymaga specjalnej uwagi, celem zapobiegania pogorszeniu stanu zdrowia i komfortu życia.

Identyfikacja pacjentów wysokiego ryzyka jest trudniejsza w populacji geriatrycznej z uwagi na nietypowe objawy chorób (np. osłabienie, upadki). Interpretacja wartości parametrów życiowych jest utrudniona ze względu na odmienną fizjologię, wielochorobowość i wielolekowość. Na podstawie najczęściej wykorzystywanych w SOR systemów triage i skali wczesnego reagowania, takie jak skala NEWS, nierzadko seniorzy są klasyfikowani jako pacjenci o niskim priorytecie przyjęcia.

Wczesne rozpoznanie zagrożeń, szybko przeprowadzona resuscytacja, celowane interwencje i przekazanie pacjenta do jednostki mogącej zapewnić mu odpowiedni poziom opieki może obniżyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych oraz zwiększyć świadomość personelu SOR w zakresie oceny pacjentów geriatrycznych.

Jakie ryzyko oceniamy?

Krótkoterminowe: Zaburzenia funkcji poznawczych (w tym majaczenie), śmiertelność wewnątrzszpitalna, nieplanowane, możliwe do uniknięcia ponowne przyjęcie do szpitala, instytucjonalizacja w ośrodkach opieki długoterminowej.

Długoterminowe: Pogorszenie funkcjonowania, instytucjonalizacja, śmiertelność w ciągu 3 i 12 miesięcy.

Jak rozpoznać seniorów o wysokim ryzyku wystąpienia działań niepożądanych?

Standardowy protokół badania (ABCDE) może być z powodzeniem stosowany u pacjentów geriatrycznych, pod warunkiem ujęcia perspektywy odmiennej fizjologii i aspektu wielolekowości. Te czynniki wpływają na interpretację parametrów życiowych.

Narzędzia skriningowe w kierunku zespołu kruchości i/lub zaburzeń funkcji poznawczych i/lub majaczenia mające zastosowanie w warunkach SOR: APOP (Acutely Presenting Older Patient), 6CIT (6-item Cognitive Impairment Test), 4-AT (4 A’s Test for delirium screening), CFS (Clinical Frailty Scale). Więcej informacji znajdziesz w plakatach: “Całościowa Ocena Geriatryczna w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym” oraz “Majaczenie (Delirium) I Upośledzenie Funkcji Poznawczych”.

Co możemy zrobić?

1. Systemy triage: rozważ włączenie oceny zdolności poruszania się i/lub występowania zespołu kruchości (np.CFS) do systemu triage.

2. Przyjrzyj się dokładnie objawom, z którymi zgłasza się pacjent: niespecyficzne objawy (złe samopoczucie) są związane z wyższą śmiertelnością wewnątrzszpitalną.

3. Wykonaj wstępną ocenę (ABCDE). Zwróć uwagę na:

   • Interpretacja parametrów życiowych: Sprawdź wartości prawidłowe dla konkretnego pacjenta oraz trendy monitora. Jeżeli indywidualne normy pacjenta są niedostępne:
   • Skurczowe ciśnienie tętnicze: Zazwyczaj wartości poniżej 120mmHg (w sepsie) lub 110mmHg (pacjenci urazowi) powinny być traktowane jako nieprawidłowe, chyba że inne przesłanki przemawiają za odmienną interpretacją.
   • Częstość pracy serca: Zazwyczaj wartości poniżej 50 i powyżej 100 uderzeń na minutę są związane z wyższą śmiertelnością wewnątrzszpitalną i powinny być traktowane jako nieprawidłowe.
   • Temperatura: U pacjentów z podejrzeniem sepsy/infekcji normalna lub obniżona temperatura ciała w porównaniu gorączką wiąże się z wyższą śmiertelnością.
   • Szukaj klinicznych oznak niewydolności narządów: Przyspieszony oddech, wydłużony nawrót kapilarny, osłabiona perfuzja obwodowa lub niska diureza, zmieniony stan psychiczny (patrz poniżej).

4. Oceń pacjenta pod kątem zespołu kruchości, zaburzeń funkcji poznawczych, majaczenia (zastosuj łącznie z punktem 1 i 2).

5. Oceń sytuację socjalną, sposób funkcjonowania w domu i udziel wsparcia przed wypisem ze szpitala.

Narzędzia

Narzędzia triage’u i oceny ryzyka potencjalnie poprawiające wyniki leczenia poprzez uwzględnienie miar kruchości lub opracowane specjalnie z myślą o seniorach w SOR:

• RIGAMA score
• CAM-ICU
• 4-AT
• APOP
• CFS
• 6-CIT
• InterRAI ED Assessment System

Informacje

Materiał został opracowany przez Europejską Grupę Roboczą ds. Geriatrycznej Medycyny Ratunkowej, która jest jednostką stworzoną przy współpracy Europejskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej (EUSEM) i Europejskiego Towarzystwa Geriatrii (EuGMS). Więcej informacji można znaleźć na stronie: geriEMEurope.eu oraz na Twitterze: @geriEMEurope.

Publikacje

1. Hendin A, Eagles D, Myers V, Stiell IG. Characteristics and outcomes of older emergency department patients assigned a low acuity triage score. CJEM. 2018:1-8.
2. Grossmann FF, Zumbrunn T, Frauchiger A, Delport K, Bingisser R, Nickel CH. At risk of undertriage? Testing the performance and accuracy of the emergency severity index in older emergency department patients. Ann Emerg Med. 2012 Sep;60(3):317-25.e3. doi: 10.1016/j.annemergmed.2011.12.013. Epub 2012 Mar 7.
3. Nemec M, Koller MT, Nickel CH, Maile S, Winterhalder C, Karrer C, Laifer G, Bingisser R. Patients presenting to the emergency department with non-specific complaints: the Basel Non-specific Complaints (BANC) study. Acad Emerg Med. 2010 Mar;17(3):284-92. doi: 10.1111/j.1553-2712.2009.00658.x.
4. Warmerdam M, Stolwijk F, Boogert A, Sharma M, Tetteroo L, Lucke JA, Mooijaart SP, Ansems A, Esteve Cuevas LM, Rijpsma D and de Groot B. Initial disease severity and quality of care of emergency department sepsis patients who are older or younger than 70 years of age. PLoS ONE, 2017; 12(9): e0185214.
5. de Groot B, Stolwijk F, Warmerdam M, Lucke JA, Singh G, Abbas M, Mooijaart SP, Ansems A, Esteve Cuevas LM and Rijpsma D. The most commonly used disease severity scores are inappropriate for risk stratification of older emergency department sepsis patients: an observational multi-centre study. Scand J Trauma Resus Emerg Med, 2017; 25:91. DOI 10.1186/s13049-017-0436-3.
6. Blomaard LC, Speksnijder C, Lucke JA, de Gelder J, Anten S, Schuit CE, Steyerberg EW, Gussekloo J, de Groot B, Mooijaart SP. Geriatric screening, triage urgency and 30-day mortality in older Emergency Department patients. J American Geriatrics Soc, 1-8, 2020.
7. Romero-Ortuno R, Wallis S2, Biram R, Keevil V. Clinical frailty adds to acute illness severity in predicting mortality in hospitalized older adults: An observational study. Eur J Intern Med. 2016 Nov;35:24-34. doi: 10.1016/j.ejim.2016.08.033.
8. Malinovska A, Pitasch L, Geigy N, Nickel CH, Bingisser R. Modification of the Emergency Severity Index Improves Mortality Prediction in Older Patients. West J Emerg Med. 2019 Jul;20(4):633-640. doi: 10.5811/westjem.2019.4.40031. Epub 2019 Jul 2.

Pobierz

Pobierz plakat (pdf).

Dostępne języki